Achtergrondinformatie
Wet op kansspelen
De voormalige Wet op de Kansspelen (Wok) trad op 31 december 1964 in werking. Het doel van de Wok was het harmoniseren en vereenvoudigen van bepalingen uit de Loterijwet, het Wetboek van Strafrecht, de Totalisatorwet en andere relevante voorschriften. De Loterijwet bevatte regels met betrekking tot het aanbieden van en deelnemen aan loterijen, terwijl het Wetboek van Strafrecht een algemeen verbod op kansspelen ('hazardspelen') vastlegde. De Totalisatorwet voorzag in de mogelijkheid om vergunningen te verstrekken voor kansspelen bij harddraverijen en paardenraces, wat de enige uitzondering op het kansspelverbod was. Deze uitzondering werd veralgemeniseerd en opgenomen in artikel 1 van de Wok, waarmee een vergunningplicht werd ingesteld voor alle vormen van kansspelen, inclusief nieuwe vormen zoals internetgokken die destijds nog niet voorzien waren.
Het uitgangspunt van de Wok was het instellen van een algemeen verbod op kansspelen, waarvoor slechts een uitzondering gemaakt kon worden na vergunningverlening. Dit systeem stelde de overheid in staat het aanbod van kansspelen te reguleren, zodat ongewenste maatschappelijke gevolgen, zoals criminaliteit en witwassen, konden worden tegengegaan en de consument beschermd werd, met name tegen het risico van gokverslaving. Deze bescherming van de consument en andere fundamentele maatschappelijke belangen, waaronder de volksgezondheid, verzetten zich tegen ongereguleerd gokken.
Tijdlijn wet Kansspelen op Afstand
2016
19 februari 2019
1 april 2021
1 oktober 2021
2022
juni 2024
Verwacht in 2025
De Tweede Kamer stemt in met de invoering van de Wet Kansspelen op Afstand (Koa) om de online gokmarkt te reguleren en spelers te beschermen. De wet moet nog door de Eerste Kamer worden goedgekeurd.
De Eerste Kamer stemt in met de Wet Kansspelen op Afstand, waarmee de weg wordt vrijgemaakt voor legale online kansspelen in Nederland.
De Wet Kansspelen op Afstand treedt officieel in werking. Vanaf dit moment kunnen aanbieders een vergunning aanvragen om legaal online kansspelen aan te bieden.
De Nederlandse online gokmarkt gaat open. De Kansspelautoriteit (Ksa) verleent de eerste vergunningen aan online kansspelaanbieders, waardoor zij legaal actief mogen zijn op de Nederlandse markt.
Het toezicht van de Kansspelautoriteit wordt versterkt om naleving van de Wet Koa te waarborgen. De Ksa voert controles uit op aanbieders en legt boetes op bij overtredingen, zoals het aanbieden van kansspelen zonder vergunning of het niet naleven van regels rondom verslavingspreventie.
De rechtbanken van Amsterdam en Noord-Holland leggen prejudiciële vragen voor aan de Hoge Raad. Ze vragen verduidelijking over het recht op terugvordering van gokverliezen bij online casino’s zonder vergunning vóór de invoering van de Wet Koa.
De Hoge Raad zal zich hierover uitspreken en essentiële informatie verstrekken die bepalend zal zijn voor alle toekomstige rechtszaken. De beantwoording van de prejudiciële vragen door de Hoge Raad wordt op 1 oktober 2025 verwacht.
Kansspelen op afstand
Gezien de veroudering van de Wet op de Kansspelen (Wok), oordeelde de wetgever dat modernisering en regulering noodzakelijk waren. Dit resulteerde in juli 2014 in het wetsvoorstel voor de Wet kansspelen op afstand (Koa), waarmee de Wok werd aangepast. Het wetsvoorstel voorzag in de mogelijkheid om een vergunning te verlenen voor het aanbieden van online kansspelen in Nederland.
Kansspelen op afstand zijn kansspelen waarbij de speler online deelneemt, zonder fysiek contact met de organisator. Volgens de Wet op de Kansspelen is het verboden om kansspelen aan te bieden zonder vergunning. Tot 1 april 2021 bestond er echter geen regeling voor online kansspelen, waardoor aanbieders geen vergunning konden verkrijgen voor het aanbieden van online kansspelen in Nederland. Met de invoering van de Wet Kansspelen op Afstand (Koa) op 1 april 2021 werd het aanbod van online kansspelen gereguleerd. Deze wet heeft als doel consumenten te beschermen, gokverslaving te voorkomen en illegale en criminele activiteiten tegen te gaan. Sinds 1 oktober 2021 is het mogelijk om een vergunning van de Nederlandse Kansspelautoriteit (Ksa) te verkrijgen voor het aanbieden van online kansspelen op de Nederlandse markt. Momenteel hebben 30 aanbieders een licentie ontvangen van de Ksa.
De lijst van vergunde aanbieders is te raadplegen op de website van de Ksa:
https://kansspelautoriteit.nl/veilig-spelen/veilig-online-gokken/kansspelwijzer-online-gokken/
Er zijn verschillende situaties waarin een online kansspelaanbieder als illegaal wordt beschouwd:
-
Geen vergunning van de Ksa: Alleen aanbieders met een licentie van de Ksa mogen online kansspelen aanbieden in Nederland. Het aanbieden van kansspelen zonder deze vergunning is illegaal.
-
Richten op de Nederlandse markt zonder vergunning: Wanneer een buitenlandse aanbieder zich richt op Nederlandse spelers zonder licentie, bijvoorbeeld door het gebruik van de Nederlandse taal, Nederlandse betalingsmethoden, of marketing gericht op Nederland, wordt dit als illegaal beschouwd.
-
Niet naleven van wet- en regelgeving: Legale aanbieders moeten voldoen aan strikte eisen op het gebied van verslavingspreventie, transparantie en consumentenbescherming. Aanbieders die deze regels niet naleven, kunnen hun vergunning verliezen en worden als illegaal aangemerkt.
-
Blokkeren van zelfuitsluiting via Cruks: Legale aanbieders zijn verplicht aangesloten bij Cruks (Centraal Register Uitsluiting Kansspelen). Wanneer een aanbieder spelers niet registreert of toegang verleent ondanks uitsluiting via Cruks, wordt dit eveneens als een overtreding beschouwd.
Tot 1 oktober 2021 opereerden alle online kansspelaanbieders illegaal in Nederland, en veel Nederlanders gokten al voor deze datum via buitenlandse aanbieders zonder vergunning.
Rechtszaken
Tot op heden zijn er ongeveer vijftig rechtszaken aangespannen door gokkers die tegen verschillende kansspelaanbieders procederen bij diverse rechtbanken. Deze gokkers beweren dat hun overeenkomst met de kansspelaanbieders in strijd is met het wettelijke verbod en daarom nietig is, waardoor zij aanspraak maken op terugbetaling van hun verliezen. De online kansspelaanbieders betwisten dit standpunt en stellen dat de wet niet bedoeld was om dergelijke overeenkomsten ongeldig te verklaren. Daarnaast beweren zij dat online gokken reeds vóór 1 oktober 2021 door de overheid werd gedoogd, wat volgens hen impliceert dat de overeenkomsten geldig zijn, ondanks het ontbreken van een Nederlandse vergunning.
Hoge Raad
Tot op heden hebben verschillende rechtbanken uiteenlopende uitspraken gedaan over dit onderwerp. Bij verschillende rechtbanken lopen procedures van gokkers tegen online kansspelaanbieders zonder Nederlandse vergunning. De rechtbanken zijn het erover eens dat overeenkomsten met kansspelaanbieders zonder vergunning nietig of vernietigbaar zijn. Over de vraag of dit ook betekent dat het verloren geld moet worden terugbetaald, verschillen ze echter van mening.
Op 12 juni 2024 hebben de rechtbanken Amsterdam en Noord-Holland prejudiciële vragen aan de Hoge Raad voorgelegd over de rechtsgeldigheid van overeenkomsten tussen Nederlandse gokkers en online kansspelaanbieders zonder Nederlandse vergunning. Deze vragen zijn van essentieel belang voor het bepalen of gokkers hun verloren gokgelden kunnen terugvorderen.
Op 22 januari 2025, zijn de definitieve prejudiciële vragen vastgesteld, waarbij enkele aanpassingen zijn doorgevoerd ten opzichte van de aanvankelijk geformuleerde vragen van 12 juni 2024.
1. Had de Wok aanvankelijk de strekking de geldigheid van daarmee strijdige rechtshandelingen aan te tasten?
2. Is de strekking – na aanvankelijk aanwezig geweest te zijn – verloren gegaan, onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen en/of gelet op het handhavingsbeleid van Ksa? Moet hierbij een onderscheid worden gemaakt tussen aanbieders van kansspelen die op de ‘grijze lijst’ van de Ksa stonden en andere aanbieders?
3. Is een kansspelovereenkomst tussen een in Nederland verblijvende consument en een aanbieder van kansspelen op internet die geen vergunning heeft in de zin van de Wok een nietige overeenkomst in de zin van artikel 3:40 BW?
4. Maakt het voor de beantwoording van vraag 3 nog uit of de kansspelaanbieder voldeed aan de prioriteringscriteria van Ksa?
5. Indien het antwoord op vraag 3 bevestigend luidt, welke rechtsgevolgen heeft dat dan? Is een vordering tot terugbetaling van het geleden verlies op grond van onverschuldigde betaling toewijsbaar?
6. Is voor het beantwoorden van voorstaande vragen van belang dat een kansspelaanbieder, zoals TSG, haar diensten naar eigen zeggen beperkt tot het aanbieden aan spelers van een online mogelijkheid om tegen elkaar te spelen? En zo ja, heeft dat gevolgen voor hetgeen een speler als onverschuldigd betaald van de kansspelaanbieder kan terugvorderen?
Door deze prejudiciële vragen voor te leggen, beogen de rechtbanken te voorkomen dat talloze procedures – mogelijk ook in hoger beroep – worden gevoerd waarin steeds opnieuw dezelfde rechtsvraag aan de orde komt. Zij streven naar duidelijkheid over de vraag of gokkers hun verliezen kunnen terugvorderen van online kansspelaanbieders zonder Nederlandse vergunning. Het antwoord van de Hoge Raad kan bijdragen aan rechtszekerheid en een einde maken aan de bestaande rechtsongelijkheid die is ontstaan door uiteenlopende oordelen van verschillende rechtbanken.
Hoe nu verder
De beantwoording van de prejudiciële vragen door de Hoge Raad wordt verwacht op 1 oktober 2025. In afwachting daarvan zijn vrijwel alle juridische procedures en rechterlijke uitspraken inzake het terugvorderen van gokverliezen opgeschort.
Enkele rechtbanken hebben echter besloten niet te wachten en hebben in een aantal zaken reeds positieve uitspraken gedaan. Op basis hiervan heeft FairPlay Legal besloten om bij deze rechtbanken alvast een aantal procedures te starten met de meest volledige en kansrijke dossiers tegen diverse grote kansspelaanbieders. Deze strategische keuze stelt ons in staat waardevolle inzichten te verkrijgen in het procesverloop, het verweer van aanbieders en de praktische haalbaarheid per zaak. Deze ervaring, gecombineerd met de uiteindelijke uitspraken van de Hoge Raad, stelt ons in staat om per aanbieder een gerichte processtrategie te ontwikkelen.
Wij volgen de juridische ontwikkelingen op de voet. Indien nieuwe inzichten aanleiding geven tot een herziening van onze werkwijze, stellen wij u daarvan tijdig op de hoogte. In de tussentijd bereiden wij uw dossier zorgvuldig voor en houden wij u regelmatig op de hoogte van de voortgang.
Elke vordering wordt beoordeeld op basis van meerdere factoren, waaronder de juridische haalbaarheid, de complexiteit van de zaak, de beschikbaarheid en volledigheid van het bewijsmateriaal en de betrokken kansspelaanbieder.
Het verzamelen en aanleveren van bewijsmateriaal is de verantwoordelijkheid van de cliënt. Hoe completer het dossier, des te sterker uw juridische positie. Het stortings- en opnameoverzicht vormt het belangrijkste bewijsmateriaal voor het vaststellen van het totale gokverlies. Ter aanvulling zijn tevens een bankafschrift en een e-mailbevestiging van een storting vereist, zodat wij deze transacties eenduidig aan u kunnen toewijzen.
Indien het niet mogelijk blijkt om een volledig stortings- en opnameoverzicht van de kansspelaanbieder te verkrijgen, is het noodzakelijk om een compleet bankoverzicht te verstrekken van alle stortingen en ontvangsten naar en van de betreffende aanbieder. Nadere toelichting over het verzamelen van dit bewijsmateriaal vindt u in uw persoonlijke klantportaal.
Een definitieve beoordeling van uw aanvraag kan pas plaatsvinden nadat wij het volledige bewijsmateriaal van u hebben ontvangen. Na ontvangst zullen onze experts uw vordering zorgvuldig analyseren. Wij streven ernaar om binnen drie weken vast te stellen of uw zaak in aanmerking komt voor een individuele juridische procedure en of wij u een overeenkomst tot procesfinanciering kunnen aanbieden.
U kunt bij FairPlay Legal alle vorderingen vanaf €5.000 aanmelden. Individuele juridische procedures tussen €5.000 en €20.000 zijn momenteel niet haalbaar. Wij streven er echter naar om ook voor deze dossiers een passende oplossing te bieden, zodat zo veel mogelijk gedupeerden hun verlies kunnen verhalen.
Een positieve uitspraak van de Hoge Raad betekent niet automatisch dat kansspelaanbieders gehouden zijn om alle gedupeerden uit eigen beweging schadeloos te stellen. Er moet sprake zijn van een individuele betalingsverplichting, hetzij door een rechterlijk vonnis, hetzij door een vaststellingsovereenkomst. Het verkrijgen van een vonnis waarin een aanbieder tot betaling wordt veroordeeld is op zichzelf al een juridische uitdaging. De daadwerkelijke inning van het bedrag kan nog complexer blijken, met name als de aanbieder weigert mee te werken.
Bovendien is elk dossier feitelijk uniek, waardoor een collectieve afhandeling (massaclaim) doorgaans niet goed mogelijk is. FairPlay Legal gelooft in een individuele benadering, omdat wij overtuigd zijn dat dit in de meeste gevallen het beste resultaat oplevert voor onze cliënten.
De doorlooptijd van het juridische traject verschilt per zaak en is afhankelijk van meerdere factoren. Naast de beantwoording van de prejudiciële vragen door de Hoge Raad spelen ook de complexiteit van het dossier, de beschikbaarheid van bewijsmateriaal, de medewerking van de kansspelaanbieder en diens bedrijfsstructuur een belangrijke rol. Het traject kan variëren van één tot meerdere jaren. Gedurende het hele proces houden wij u actief op de hoogte van de voortgang en zetten wij ons in voor een zorgvuldige en efficiënte afhandeling van uw zaak.
Hoewel wij geen garanties kunnen geven, hebben wij op basis van de huidige juridische ontwikkelingen vertrouwen in een succesvolle afloop van kansrijke vorderingen. Om die reden bieden wij onze dienstverlening aan op basis van een No Cure, No Pay-regeling.